Vì sao tôi đi tập vẽ?

 

Tôi đi tập vẽ và thầy giáo hỏi mọi người học vẽ để làm việc hay là giải trí. Đa số chúng tôi trả lời rằng đi vẽ để "giải trí", nhưng tôi thầm nghĩ phải nói là để "giải stress" thì mới đúng cho trường hợp của mình.

"Giải trí" thì đi làm cái gì đó vui và thích thú, còn "giải stress" thì không hẳn :). Nếu chọn cái gì vui và thích thú thì chắc là tôi sẽ chọn đi ăn, đi du lịch, đàn hát, xem phim...

Nhưng tôi chọn đi tập vẽ. Và trải nghiệm của tôi khá là thú vị.

- Kết nối với chính mình. Khi tôi vào vẽ, thời gian như dừng lại, suy nghĩ cũng dừng chạy trong đầu (bình thường không khi nào nó dừng chạy). Ngoài chuyện tôi thấy mình đang quạch, quạch, quạch trên giấy thì không còn thấy gì khác. Và "chúng tôi" cứ chơi cùng nhau như thế cho đến khi nghe nhắc "15p nữa hết giờ". Thế là 150 phút trôi qua.

- Ngạc nhiên với chính mình. Tôi không nghĩ rằng mình có thể vẽ được. Vì tôi hay nôn nóng và đại khái. Nhìn một bức vẽ tỉ mỉ có thể kết luận ngay rằng "môn này không phải dành cho mình". Nên khi nhìn thấy mình vẽ quên trời quên đất bỗng thấy thật là thú vị. Và bắt đầu thấy bản thân hoàn toàn có thể thích tỉ mỉ, không dễ, nhưng khi làm được sẽ khắc phục được một điểm yếu to đùng.

- Ghi nhận bản thân. Người ta hay khuyên là hãy yêu thích "quá trình", nhưng dù sao thì tôi cũng là người rất thích "kết quả". Nên thật tuyệt vời khi có sản phẩm để nhìn ngắm và để khoe, kiểu "Tôi đã làm được rồi đây này".

Khi nội bộ "mình" và "bản thân" thấy thích nhau, vui vẻ với nhau, cùng chơi với nhau, thì mình cũng bớt căng thẳng với thế giới ngoài kia một tí.

Bạn có tài nhưng mãi chưa lên chức?

Buồn thay khi mọi công việc hàng ngày mình cáng đáng hết, nhưng khi sếp nghỉ việc thì mình không được lên thay mà công ty mang về cho mình một người sếp mới.

Ấm ức thay khi mà một người không có năng lực thực hiện công việc, chỉ giỏi nói thôi mà họ lại làm sếp to, còn mình thì cứ cặm cụi mãi không ai đoái hoài.

Bối rối thay khi mà review với mỗi sếp thì nhận được một phản hồi khác nhau.

Mù mờ thay khi không tự trả lời được liệu mình có phát triển trong công việc này, công ty này, nghề này hay không?

Còn nhiều nhiều những câu hỏi khác nữa...

....

Giây phút nhìn lại

Trước hết, nếu bạn đang hết sức hết lòng cho một hướng đi nhưng kết quả không được như mong muốn, điều cần làm là... hãy bình tĩnh. Ghi nhận những gì bản thân đã làm được. Có thể bạn sẽ nhận ra rằng mình đã làm được nhiều thứ nhưng bản thân chưa thấy hài lòng và luôn muốn nhiều hơn nữa. Bạn có công bằng và cảm ơn chính mình vì những nỗ lực vừa qua hay chưa?

Thay đổi câu hỏi

Chúng ta thường có câu hỏi về điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Bây giờ hãy thử hỏi câu hỏi mới là: Tôi muốn điều gì nhất? Khi đào sâu vào điểm mạnh và điểm yếu, chúng ta đang tối ưu hóa hoạt động của "bộ máy" cơ thể và năng lực làm việc của bản thân, hay có thể nói vui là năng lực "functional". Khi các năng lực "functional" đạt được một mức độ nhất định và kéo dài, chúng ta sẽ mỏi mệt và mất dần năng lượng. Giờ là lúc chúng ta cần bơm thêm năng lượng về tinh thần và cảm xúc để tạo thêm động lực mới. Điều gì bạn muốn làm nhất trong cuộc đời này trước khi ra đi về bên kia thế giới?

Xử lý trở ngại

Dường như lý do để chúng ta chưa đạt được điều chúng ta muốn là do X, Y, Z. Nhưng vì sao chúng ta chưa vượt qua được nó? Chúng ta có nhiều lý do để quyết định là không vượt. Điều gì khiến chúng ta quyết định như vậy? Thử đào sâu thêm chút nữa, có vẻ như tất cả đều là do bên trong suy nghĩ của chúng ta, có những giá trị, những niềm tin nào đó mà chúng ta không muốn phá vỡ. Có quá nhiều thứ cần phải tôn trọng, như là: sự tự hào của cha mẹ, sự hài lòng của sếp, vị trí của bản thân trong mắt người khác, hòa khí với anh em, không được nghĩ cho bản thân mình trước hết, không được nghèo hơn bạn bè..... Vậy đó, hoặc là chúng ta nhận diện và "xử lý" từng thứ một, hoặc là chúng ta sẽ quay về như cũ và buồn chán bản thân.

Đôi bạn cùng tiến

Hay là nhóm bạn cùng tiến cũng tốt. Đường đi khó cần có bạn đồng hành. Để giúp nhau, đôi bạn có thể cùng nhau chia sẻ những tiến bộ của mình. Người bạn đồng hành là người không phán xét, không bình luận, không chê bai, không khuyên bảo, không cướp lời, không kể lại với người khác. Bạn đồng hành là người lắng nghe, thấu hiểu, ghi nhận, phản ánh lại hiện thực ở góc nhìn từ bên ngoài. Tin tưởng, an toàn, được chia sẻ là dấu hiệu cần có để có thể giúp nhau mà không gây ảnh hưởng lên lựa chọn và con đường của nhau.

Tiếng Việt thật là thâm thúy

 

LẮNG NGHE

Muốn nghe được trước tiên phải lắng. 

"Biết lắng nghe" thường được sử dụng làm tiêu chuẩn để chọn vợ tuyển chồng và thậm chí "tuyển sếp". Mà lắng nghe là chuyện khó bởi vì vừa nghe bên kia nói là trong lòng cảm thấy hoặc là phản đối, hoặc là thấy cảm xúc lên xuống theo câu chuyện của họ... nên thấy khó chịu nên nhảy vô nói liền chứ không thể đợi người ta nói hết. Đó là trong lòng mình không đủ lắng để có thể nghe.

Trường hợp khác cũng thường hay gặp là nghe người ta nói thì não của mình bắt đầu hoạt động và nghĩ cách để giải quyết vấn đề người ta đang nói, nên cứ hay nhảy vô hỏi thêm thông tin để tìm giải pháp, và khi có giải pháp thì mình nói ngay cho người đó. Đây cũng là trường hợp không đủ lắng để nghe.

Kết quả là mình trở thành "người không biết lắng nghe" mặc dù ý định của mình là tốt cả.

Để lắng được thì chúng ta cần phải ngừng chạy giải pháp trong đầu, ngừng sự phán xét và phản đối, kiểm soát cảm xúc trong khi nghe. Khi đó mới có thể hoàn toàn tập trung vào người nói và câu chuyện của họ. Rốt cuộc thì, họ đang muốn điều gì khi họ đến và nói câu chuyện đó?

THẤU HIỂU

Nhiều khi nói hoài hổng hiểu là do chưa thấu được tâm can nỗi niềm.

"Luôn luôn lắng nghe, lâu lâu mới hiểu" là câu nói đùa nhái lại khẩu hiệu của nhãn hàng bảo hiểm kia. Khi chúng ta bực tức ai đó hay điều gì đó, chúng ta thốt lên: "Thật không hiểu sao mà họ có thể làm như vậy được". Đó là khi mà chúng ta không thể hiểu được là vì chúng ta không "nhìn thấu" được suy nghĩ của họ, hoàn cảnh của họ, tính cách của họ, niềm tin của họ... 

Nhìn thấy được rồi, biết rồi, thì sẽ dễ hiểu hơn.

CỞI MỞ

Muốn mở được thì phải cởi.

Muốn cởi được phải biết cái nút nó nằm ở đâu và cách mở nó như thế nào. Nút thắt trong tâm hồn là thứ mà không biết đường nào mà lần. Mà ta lại có xu hướng che giấu đi, sợ người khác biết rồi người ta mở toang mình ra thì sao. 

Nút thắt về năng lực là thứ mà khó có thể tự mình nhìn ra, hay còn gọi là điểm mù. Nhiều khi người khác nhìn thấy rành rành nhưng bản thân mình thì không, và không dễ gì chúng ta tin lời người khác, mình đâu biết được tâm ý và động cơ của họ khi họ nói với mình. Hơn nữa 10 người thì họ góp cho mình 10 ý, vậy giờ làm sao.

Nếu bạn có ai đó đủ tin cậy để có thể cởi mở với họ và xin ý kiến từ họ, thật tuyệt vời. Nếu chưa có, điều đó cũng bình thường thôi :). Hãy rà soát lại xem liệu có ai không, và rà soát lại các vùng an toàn của mình xem vùng nào có thể mở ra được với người khác. Thôi mình cứ cởi từ từ và mở dần dần thôi :)

Improvement by Subtraction (Làm ít lại để được nhiều hơn)

 

Improvement by Subtraction là cách làm ngược lại với Improvement by Addition.

Nếu chúng ta khởi đầu với rất ít thứ, thì để gia tăng kết quả chúng ta cần làm nhiều hơn.

Rồi đến một lúc nào đó, chúng ta đã làm quá nhiều, dẫn đến cái này làm chậm cái khác, những thứ quan trọng lại không được chú trọng, làm cho kết quả chung bị hạn chế. Đó là lúc chúng ta cần "tăng hiệu quả bằng cách làm ít lại".

Tôi vốn rất thích áp dụng điều này trong công việc. Nhưng điều làm tôi cảm thấy thú vị gần đây là áp dụng nó vào trong cuộc sống. Vui là vì thấy hiệu quả, và vui vì thấy mình cũng "deep deep", "khoa học" mọi lúc mọi nơi. Ví dụ như là:

- Thần thái :). Mình bớt quan tâm đến mấy kỹ năng "gia tăng thần thái" kia đi, vì sự thật rằng thần thái tự nhiên của mình đang bị kìm hãm bởi stress. Chỉ cần bớt lo, bớt áp lực thì thần thái tự nhiên của mình lại được bộc lộ mà chưa cần phải làm gì cả.

- Muốn khỏe đẹp cũng chưa cần tập thể thao. Trước hết hãy giảm bớt những gì làm cho mình bớt khỏe, như là thức khuya, tắm trễ, ăn nhiều gia vị, uống nước đá, ngồi máy lạnh suốt ngày suốt đêm... Xịn nữa thì tập một ít thể dục hoặc đi bộ ngắm cảnh.

- Muốn da dẻ sáng đẹp cũng chưa cần bôi kem trắng da, vì cái combo "ban ngày đi nắng tối về bôi kem" cũng không có tác dụng bằng việc bớt đi ra ngoài nắng.

Quan trọng hơn cả, phương pháp Improvement by subtraction này nó giúp cho tôi có cơ sở để "chữa" cái bệnh kiểu "giờ làm thêm cái gì nữa đi chứ", cứ sợ phí thời gian nếu không làm gì. Giải được khá nhiều stress.

Viết nhật ký mỗi ngày

Tôi bắt đầu viết trở lại từ hồi khoảng 2015 sau khi rời khỏi công ty S. Lúc đó vì quá nhiều thứ trong đầu làm cho bộ vi xử lý bị chậm, nên giải pháp lúc đó là download nó xuống tờ giấy cho trống bộ nhớ. Qua nhiều năm, tôi thấy cách này đúng là hiệu nghiệm.

Sang năm mới 2022, tôi có thay đổi một chút. Trước đây tôi viết nhật ký phân tích, trong đó có rất nhiều quan sát, nhận định, dự đoán. Đó là do bộ não của tôi thuộc loại Intuitive nên nó rất thích nhai những thứ đó.

Năm nay tôi sẽ đổi sang viết nhật ký cảm xúc. Một thay đổi nhỏ nhưng insight phía sau thì rất bự. Đó là chuyển sang quan sát phần khác của chính mình thay vì cứ mãi tập trung vào phần mà mình thích.

Viết nhật ký cảm xúc là một hoạt động cần thiết cho việc self coach nếu bạn muốn tự coach cho chính mình. Quyển nhật ký nó đóng vai trò như người nghe, còn mình thì đóng vai người bày tỏ. 

Khi viết nhật ký cảm xúc, trọng tâm là cần phải gọi tên đúng cảm xúc của mình đang có vào lúc này, từ đó mới mở rộng ra nguyên nhân vì sao, và tôi có thể làm gì, bây giờ và về sau.

Việc gọi đúng tên cảm xúc có tác dụng hay lắm, tôi sẽ bật mí sau.

Trống rỗng

Cũng có những lúc người bên cạnh hỏi, trong đầu đang nghĩ gì, nhưng tôi không biết nói gì. "Trống rỗng", có khi là vì lười kiểm tra xem đang có gì trong đầu hay trong lòng mình, nhưng cũng có những lúc nó "trống rỗng" thật.

Trạng thái này xảy ra khi trước đó có quá nhiều thứ rối rắm và nặng nề trong một khoảng thời gian. Cho đến khi tôi bị quá tải và ngừng suy nghĩ về nó, thì trong đầu trở nên trống rỗng một cách vô thức.

Nhưng cảm xúc thì không khi nào trống rỗng. Kể cả khi trong đầu trống rỗng, tôi cũng cảm thấy chút bất an (vì sao mình trống rỗng) pha lẫn chút nhẹ nhõm (thôi không cần làm gì nữa).

Và như thế thì tôi sẽ không trả lời là "trống rỗng" nữa. Tôi sẽ nói về cảm xúc mà tôi đang cảm thấy, còn cái đầu chưa suy nghĩ được gì thì hãy tạm nghỉ ngơi.

Khi suy nghĩ và cảm xúc có thể "đỡ đần" cho nhau như thế, chủ nhân của chúng được bình yên hơn. 

Đàn bà xây nhà, ai xây tổ ấm?

 

Hôm nay ngày 8/3.

Trước giờ mình ít quan tâm ý nghĩa của ngày hôm nay là gì, thấy hay được các anh đàn ông con trai chúc mừng, rồi còn có khi gửi hoa, gửi thiệp, mời đi ăn...

Sáng nay trên đài nói lễ kỷ niệm ngày quốc tế phụ nữ đầu tiên là vào năm 1909 tại New York (không phải vào ngày 8/3) để tưởng niệm cuộc đình công năm 1908 của Hiệp hội công nhân may mặc quốc tế. Ngày 8/3 hiện nay xuất phát từ ngày 8/3/1917, ngày mà các phụ nữ Nga xuống đường ở St Petersburg để đình công, đòi chấm dứt chiến tranh và chấm dứt chế độ Sa hoàng.

Vậy hôm nay kỷ niệm ngày quốc tế phụ nữ, bạn sẽ làm gì? Đấu tranh? Muốn dành cho mình một ngày nghỉ, hay ít nhất là được thả lỏng? Thể hiện? Làm một việc gì đó để thể hiện sức mạnh của người phụ nữ?

Mình có ấn tượng rằng phụ nữ Việt Nam ta không phải đùa. Chiến tranh, phụ nữ cũng tham gia. Chính trị, cũng tham gia. Sản xuất, cũng tham gia. Xây dựng cuộc sống mới cho đất nước, cũng tham gia. So với các nước "giàu có" như Hàn Quốc, Nhật Bản, hay Trung Đông, phụ nữ Việt Nam có vai trò năng động hơn.

Ngày nay không khó để bắt gặp những chị em phụ nữ chân cứng đá mềm, tự lập, tạo dựng sự nghiệp, chăm lo cho gia đình (trong đó bao gồm những người đàn ông). Có lẽ ngày càng ít chị em lựa chọn sự phân công "Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm" là phương châm sống của mình nữa, bởi vì không thể ở đó ngồi chờ.

Chị em ta muốn xây nhà!

Câu hỏi là, vậy ai xây tổ ấm? Lại cũng là chị em chăng?

Mình cũng không biết trả lời câu hỏi này đâu. Nhưng nhà thì mình đã lỡ mua rồi :)