Làm gì khi "bỗng dưng nghỉ việc?"

 

Đã vài năm trôi qua và làn sóng "bỗng dưng nghỉ việc" vẫn còn tiếp diễn. Layoff hay là tự nghỉ, hình thức có thể khác nhau, nhưng nguyên nhân nhiều khi quay về một mối: công việc trở nên khó khăn ngoài mong đợi.

Tôi đã nghỉ việc nhiều lần. Mỗi lần tâm trạng không giống nhau. Mỗi lần mang một trải nghiệm mới.

Thời trẻ, nghỉ việc là đi tìm việc mới ngay, trong tâm trạng buồn giận và sợ thiếu tiền. Lên cấp quản lý rồi, nghỉ việc là sợ ảnh hưởng profile, sợ bị ở ngoài cuộc, sợ bị bỏ lại phía sau. Càng ở những vị trí cao, càng khó tìm công việc mới ngay được. Tâm trạng khó yên.

Tôi từng gap year vào năm 2018. Điều tôi từng mơ ước và chuẩn bị cho nó. Được bước ra khỏi guồng máy, được nhìn ánh hoàng hôn. Tôi đã muốn khóc khi nhìn ánh nắng chiều xuyên qua tán cây, rơi xuống chiếc bàn ở sân vườn trong một quán ăn của người bạn đã lâu không gặp.

Tôi đi nhiều nơi ở đất nước mình, thử nhiều món ăn địa phương mà chỉ khi được thổ địa dẫn đi thì mới ăn được. Tôi xuống biển, bị con mực xịt mực vào mặt, thật hài. Tôi lên núi, ngồi trên đó hơn 10 ngày không liên lạc với thế giới trần ai, thấy trong suốt.

Cuộc đời thật vui, cho đến khi... thiếu tiền, thiếu chỗ đứng, thiếu sự ngưỡng mộ. Cảm giác nó đến nhanh hơn mình tưởng.

Bởi khi chuẩn bị gap year, mình dự tính trước cho một hiện thực. Còn trong thực tế, cảm xúc đi trước hiện thực rất nhiều. Tiền hãy còn chưa hết, nhưng cảm giác lo toan đã đến ngay bên sườn đây rồi.

Lần thứ hai gap year, tôi đã có kinh nghiệm hơn.

Câu hỏi của lần thứ hai: Làm thế nào để có thể bình tĩnh, để khi nào chơi thì chơi, khi nào làm là làm.

Danh sách muốn chơi của tôi thì dài lắm. Bao nhiêu năm đi học đi làm, có biết bao nhiêu điều đã bỏ lỡ, đàn hát, vẽ vời, yêu đương lãng mạn, lên rừng xuống biển, sáng tác thơ văn, nuôi chó mèo, hay chỉ muốn nằm im không làm gì, không giải trình với ai.

Tìm ý tưởng để gap year có vẻ không khó. Nó luôn có sẵn. Tận hưởng trọn vẹn mới là điều khó.

Lỡ như bạn nghỉ việc bất ngờ và bỗng dưng thấy mình gap year hay gap month, thì làm sao? Hy vọng vài gợi ý dưới đây có thể có ích cho bạn:

1. Gap, nhưng không gap. Luôn có danh sách những điều thích làm. Kể cả nếu bạn thích "không làm gì" và bạn chủ đích thực hiện nó, đó là một niềm vui. Nếu bạn không làm gì vì không quyết định được là làm gì, nó sẽ là một sự khó chịu đáng kể.

2. Đừng xua đuổi cảm giác "thiếu tiền", "vô dụng", "lãng phí" khi nó kéo đến. Đây là cảm xúc không mời mà tới, cho nên không mời cũng sẽ tự đi. Khi bị mời đi lại càng không đi. Chỗ này bạn nghiên cứu thêm về "quản lý cảm xúc" sẽ có nhiều tip chuyên trị nhen.

3. Thường xuyên check-in. Để cảm nhận và ghi nhận đầy đủ về cái sung sướng mình đang có, ghi nhận những thông điệp mà những cảm xúc bất an muốn truyền tải. Mọi cảm xúc, mọi trải nghiệm đều có giá trị của nó.

4. Nếu bạn ghi chép, bạn sẽ không phải nhớ mọi thứ trong đầu, đời nhẹ hơn khá nhiều. Và biết đâu một ngày nào đó, những ghi chép của bạn lại trở thành những tư liệu quý giá thì lại càng hay.

Vui chơi cũng phải học :)

MENTORING LÀ HÀNH TRÌNH CẢ HAI CÙNG LỚN

 

Bởi vì không chỉ có Mentee được học, mà Mentor cũng được học từ chính những câu hỏi của Mentee.

Mentor là những tâm hồn đã dãi nắng dầm sương, lắm khi vừa đu dây vừa tung hứng với công việc, gia đình và những ước mơ của riêng mình. Những trải nghiệm sống, khi không có thời gian nhìn lại, chiêm nghiệm và đúc kết, sẽ giống như những tư liệu thô xếp chồng và bám bụi, nhiều khi còn lên men và đau nhức nữa.

Dần dần tư liệu quý trở thành nhà kho, mà mở cửa kho một mình thì cũng ngán lắm, nên thôi kệ, cuộc đời mình cứ thế mà fast forward.

Khi có Mentee, mỗi câu hỏi là một lượt truy vấn vào trong mớ lộn xộn, và sau khi đã góp nhặt, sắp xếp lại gọn gàng thành một kinh nghiệm, nó trở thành một món quà mà cả hai cùng thừa hưởng. 

Khi có Mentee, sự lắng nghe cũng chính là một sự ghi nhận. Trong bộn bề công việc, liệu có ai đó có thể ngồi nghe và đón nhận những trải nghiệm của Mentor? Liệu có lúc nào Mentor dành thời gian để thực sự lắng nghe những nỗi niềm của chính mình? Khi Mentee ngồi đó và muốn được nghe, đó là một sự ghi nhận to lớn đối với những gì mà Mentor đã trải qua.

Thay vì tự học và tự lớn, mình hãy học và lớn lên cùng nhau...

CÀNG LÊN CAO, CÀNG ÍT NGƯỜI CÓ THỂ DẠY BẠN

 

Tháng 7, các chiến dịch hè đã xong, tháng "cô hồn" sắp đến, cũng là mùa nhìn lại chặng đường nửa năm đã qua.

Bạn bè tôi khăn gói đi "hiuling" cũng đã nhiều.

Nói cho trendy lên thì là vậy, nhưng thực chất thì, sống càng lâu, trải nghiệm càng nhiều, vị trí càng cao, thì càng có ít người đủ tầm để chỉ dẫn cho bạn. Nên tháng 7, thời điểm giữa năm, là tháng tự nhìn lại, học hỏi từ chính trải nghiệm của bản thân, và kết nối với sự thông thái của người thầy bên trong.

ÔM ẤP VỖ VỀ SỰ CÔ ĐƠN

Khi càng tiến xa, càng trưởng thành, càng có vị trí cao hơn – cũng là lúc nhận ra một sự thật lặng lẽ: Càng lên cao, càng ít người có thể dạy bạn. Người đủ tầm để dạy bạn thì ít, mà họ lại còn thích ẩn cư. Và đôi khi, cái tôi của bạn đã đủ lớn để từ chối nghe người khác.

Càng lên cao, bạn càng thấy sự cô đơn của người dẫn đầu. Không ai thật sự biết bạn đang mang bao nhiêu áp lực, đứng trước bao nhiêu lựa chọn khó khăn.

Vậy ai là người thấu hiểu những điều này nhất? Thực lòng thì, không ai hiểu cũng được, miễn là chính mình hiểu mình là niềm an ủi lớn nhất. Gợi ý: dắt mình đi ăn kem, đi tắm biển, đốt nến tâm tình... thế là hết cô đơn.

HỌC NHƯ THẾ NÀO KHI KHÔNG CÒN AI DẠY?

1. Học từ việc nhìn lại trải nghiệm
Nhìn lại một mình, hoặc với một người đáng tin cậy, viết nhật ký, đối chiếu kết quả với mong muốn, nhận ra các trigger của mình, cách vận hành của tư duy, phát hiện điểm mù.

2. Học từ câu hỏi đúng
Khi còn trẻ thì đi hỏi sư phụ để sư phụ trả lời (sướng quá), khi trưởng thành rồi thì đi tìm coach để coach đặt cho mình câu hỏi, và mình phải tự trả lời (vất vả hơn nhiều). Thời buổi bây giờ các sếp công sở cũng phải học cách đặt câu hỏi và làm coach nội bộ nên việc này cũng không còn mới.

3. Đi chuyên sâu hơn
Với một chuyên ngành nhất định, người giỏi ở trên hãy còn nhiều. Khi xung quanh bạn không có ai, thì ở nơi xa nào đó vẫn có những người ở tầm cao hơn bạn.

4. Tạo hệ giá trị của bản thân
Khi bạn càng trưởng thành, những khen chê xung quanh càng ít có ý nghĩa với bạn, những hệ quy chiếu thông thường không còn đo lường được giá trị của bạn, thì là lúc cần xây dựng hệ giá trị và hệ quy chiếu riêng của bản thân.

5. Luôn đặt mình ở vùng phát triển
Nó vượt ra khỏi vùng an toàn (comfort zone), nhưng cũng không phạm vào vùng hoảng loạn (panic zone).

Trưởng thành không dễ, nhưng không ai là không thích.
(Mấy anh chị trung niên nói vậy).

BÍ QUYẾT CỦA MULTI TASK LÀ SINGLE TASK

 

Multi task là kỹ năng đáng mơ ước trong việc phát triển bản thân hướng đến thành công hơn trong công việc và cuộc sống.

Phiên bản thông thường của multi task:

- Vừa nghe giảng vừa ghi chép.
- Vừa nghe trình bày vừa lắp ráp câu hỏi trong đầu.
- Vừa nấu cơm vừa coi phim sến.
- Vừa đan len vừa tám chuyện thiên hạ.
- Vừa đi bộ vừa nghĩ coi tối nay ăn gì.
- Vừa làm sales vừa làm marketing vừa làm nhân sự vừa nghiên cứu sản phẩm v.vv
- Vừa làm cha mẹ vừa làm con vừa làm lính vừa làm sếp vừa làm đủ thứ.

Phiên bản siêu nhân của multi task:

- Vừa họp vừa viết mail vừa nghe sếp chửi.
- Vừa nghĩ chiến lược vừa nghĩ detail.
- Làm một đống task khác nhau trong cùng 1 ngày.
- Vừa đánh răng vừa hát ru con.

Và phiên bản lỗi của multi task:

- Viết được nửa câu thì dừng lại vì có suy nghĩ khác chạy qua đầu.
- Đang làm cái này chợt nhớ bị quên cái khác quan trọng hơn.
- Vô toilet ngồi tại vì không biết làm việc nào trước.
- Chưa kịp buông cái này đã bắt cái kia nên cuối cùng không có cái nào xong.
- Người ta đang nói cái này nhưng đầu mình đang bận nghĩ cái khác.
- Định nói cái này nhưng suy nghĩ chạy nhanh quá nên thành ra nói cái khác.
- Cuối ngày đau hết cả đầu mà việc thì cái nào cũng dở dở ương ương.

Sự thật là: con người không thể chạy cùng lúc nhiều task như là máy tính. Multi task thực chất là con người có khả năng đổi từ task này sang task khác một cách nhanh chóng mà task nào cũng chất lượng. Nghĩa là vào task thì tập trung, khi đổi task thì nhanh chóng tập trung vào task mới.

Một số tips để cải thiện tình trạng phiên bản lỗi:
- Liệt kê số task trong ngày và ưu tiên theo thứ tự. Sử dụng tứ đồ Gấp vs. Quan trọng để ưu tiên làm các việc quan trọng và gấp trước tiên.
- Ước tính thời gian từng task và số task có thể hoàn thành trong ngày, tránh tham công tiếc việc rồi sau đó chê trách bản thân không hoàn thành.
- Dùng calendar để set thời gian cho từng task để đỡ phải chồng chéo lên nhau.
- Cải thiện khả năng tập trung bằng các bài tập dễ làm như luyện nghe, luyện viết.
- Giảm tải cho não bằng cách tải các ý tưởng, cảm xúc (hoặc bức xúc) ra giấy.
- Tập một môn thật chậm để giúp não bớt chạy lung tung và quay lại kết nối với cơ thể: đi bộ, vẽ, đan móc, yoga, thiền...

Chỉ khi nào single task giỏi thì multi task mới lên tay.

Còn những bài tập siêu khó như là tay trái cầm gươm, tay phải cầm súng thì cũng hay, nếu thích thì từ từ luyện :)