Tôi không biết mình muốn gì nữa...

 

Đây là một câu lừa.

Khi nói câu này thường thì nó không có nghĩa là chúng ta không có mong muốn gì. Bởi vì nếu thật sự như vậy thì chúng ta sẽ không có gì phải băn khoăn về nó.

Trường hợp 1, "Tôi không biết mình muốn gì" thường có nghĩa là "Tôi biết tôi muốn rất nhiều thứ nhưng bây giờ tôi hơi rối." Cái bẫy mà chúng ta thường hay rơi vào đó là muốn cái này nhưng bị cái kia, muốn cái kia nhưng bị cái nọ. Sau một hồi thì mọi thứ rối tung và không còn biết phải làm sao mới vừa lòng.

Trường hợp 2, "Tôi không biết mình muốn gì" thường có nghĩa là "Tôi rất muốn biết tôi có mong muốn nào to tát hay không", và như vậy là "muốn biết" cũng là một mong muốn. Trường hợp này có thể xảy ra khi chúng ta có nhiều mong muốn nho nhỏ và đều đạt được hết. Một số mong muốn to tát hơn thì chúng ta thấy không khả thi nên không muốn nữa, và kết quả là không có mong muốn nào đủ to để phấn đấu và cảm thấy hài lòng.

Trong cả hai trường hợp, điều khiến chúng ta phiền lòng nhất đó là "rào cản", thứ khiến chúng ta không làm được điều mình muốn, hoặc không dám muốn.

Tin vui ở đây là, "rào cản" không phải lúc nào cũng có thật. Việc của chúng ta là hãy kiểm chứng nó từ mọi góc nhìn.

Bạn có bao nhiêu nỗi sợ?

Ngồi kể tên nỗi sợ có vẻ không thú vị lắm. Liệt kê các sở thích, các công việc đã từng làm, các nơi đã đi qua, những mối tình... có vẻ vui hơn.

Như lẽ thường tình, tôi không muốn nói về nỗi sợ, đã sợ rồi còn nói làm chi nữa, muốn xua đuổi nó ra xa càng nhanh càng tốt. Với cả mình cũng đâu muốn người khác biết mình sợ cái này cái kia, lỡ người xấu mà biết được họ sẽ thao túng mình chứ chẳng đùa.

Cho nên ngoài chuyện sợ sâu và sợ rắn (là do bẩm sinh, không phải lỗi của tôi), thì tôi không muốn nhắc tới nỗi sợ nào cả.

Và rồi khi bước qua tuổi ba mươi, bắt đầu thích đặt câu hỏi, tại sao thế này, tại sao thế nọ, thì tôi mới bắt đầu nhận thấy có nhiều thứ phiền toái bắt nguồn từ những nỗi sợ.

Ví dụ như tôi sợ nghèo khổ, đó là do ám ảnh thời kỳ kinh tế nông nghiệp bao cấp. Tôi nhận ra rằng tôi luôn cố gắng học hành và làm việc cho thật tốt, thật hết khả năng và trên cả khả năng, không phải vì tôi thích trở thành ông này bà nọ, mà là do quán tính của tâm lý "thoát nghèo", và dù cho có kiếm được đủ ăn đủ mặc đi nữa vẫn sợ mai mốt nghèo đói trở lại, nên lại tiếp tục sấp mặt với công việc căng thẳng hơn, lương cao hơn. Rồi lương cao hơn, vẫn không thấy sung sướng, vì vẫn phải tiếp tục để phục vụ cho nỗi sợ, cho đến khi nhận ra điều này có vẻ không đúng cho lắm, vì lẽ ra mình phải vui mới phải.

Tôi cũng sợ mấy người đàn ông nhậu nhẹt bê tha, cũng là do tuổi thơ bị ám ảnh bởi mấy ông "hết thuốc chữa" trong xóm, bởi thế nên lớn lên nhìn thấy một người uống say là trong lòng trỗi dậy sự sợ hãi trộn lẫn với sự bất mãn, muốn tránh xa càng xa càng tốt. Mãi sau này tôi mới nhận ra là mình có thành kiến với họ, nhìn họ bằng nửa con mắt khinh bỉ, lỗi do mấy cái ông nào đấy hồi xa xưa.

Trong cuộc sống chúng ta không khó để bắt gặp những người hay có xu hướng phản ứng thái quá. Khác với tính cách drama thích thổi phồng sự việc, những người có phản ứng thái quá sẽ có cảm xúc rất thật, thật như cảm xúc của tôi trong các trường hợp trên (và trong một vài trường hợp khác, vì tôi có một số những nỗi sợ khác nhau). 

Cảm xúc không kiểm soát được là những rào cản trong cuộc sống. Khi tôi làm việc để vượt qua nỗi sợ, tôi cảm thấy áp lực và căng thẳng. Trong tâm trạng như thế, hiệu quả công việc không cao, và tôi không hài lòng với bản thân. Trái lại khi chúng ta làm việc vì một mục tiêu, chúng ta vui với từng bước nhỏ trên con đường đó, chúng ta hứng khởi và sáng tạo trong mỗi việc mình làm, và kết quả là chúng ta làm được nhiều hơn, hiệu quả hơn, và chúng ta hài lòng với bản thân hơn. Thay vì triền miên bị nỗi sợ rượt đuổi, chúng ta hãy chọn một con đường để đi và một mục đích để hướng tới.

Vậy thì kể tên nỗi sợ để làm gì?

Đó và vì bản thân nỗi sợ cũng có nỗi sợ của nó :). Mà nỗi sợ của nó là bị gọi trúng tên. Nó chỉ có thể hoạt động khi ở trong "bóng tối" và chúng ta không để ý đến nó hoặc cố trốn chạy hay xua đuổi nó. 

Khi bị gọi tên, bị mang ra ánh sáng, bị kể tội, bị theo dõi, bị chiếu tướng, thì nó cũng khó mà hoạt động được và trở nên vô hại.

Dân gian có câu "dai như đỉa". Đỉa là loài hút máu đáng sợ, nếu nó đang ở cùng ta mà ta không để ý, nó sẽ hút mãi hút mãi, nếu ta xua nó ra, hầu như là vô vọng, nếu ta băm nó ra trăm mảnh, nó trở thành trăm con.

Khi nỗi sợ bị gọi tên, nó sẽ giống như "đỉa phải vôi", buộc phải buông con mồi. Và để tiêu diệt nó, chúng ta cần làm thêm một vài bước nữa, nhưng việc đó thì dễ hơn nhiều so với việc nhận ra nó.

Bây giờ, bạn có mốn gọi tên nỗi sợ nào không?