GAP YEAR XONG QUAY LẠI - SẼ NHƯ THẾ NÀO?

 SẼ NHƯ THẾ NÀO - không phải là làm cách nào để quay lại, mà ở đây mình muốn kể lại, mô tả lại nó diễn ra qua những trạng thái nào, biết đâu nó có thể giúp bạn hình dung ra tình huống bạn sẽ trải qua.

Mình gap year lần 1 là do năng lượng xuống thấp, hết pin. Gap year lần 2 là do thị trường xuống thấp, nền kinh tế không còn đủ sức trả lương cho tất cả mọi người.

Cho dù là lý do gì đi nữa, cảm xúc lên xuống của mình cũng khá là tương tự: có đủ tiền không, có bị ra rìa không, có bị mất giá không, rồi có quay lại được không, có con đường nào khác mà không cần quay lại không, có đang kiểm soát được cuộc đời của mình nữa không...

Rồi đến một lúc, mình nhận thấy rằng, câu trả lời của mình mỗi lúc mỗi khác, nhưng nếu có gì đó đọng lại, thì mình có vài thứ:

1. Trước khi bạn quay lại, hay đi hướng khác, thì năng lượng phải mạnh, pin cần phải đầy, nếu không phải 100% thì cũng phải 60-70%. Vì chúng ta quan tâm quá nhiều đến chuyện "giờ phải làm gì" mà nhiều khi quên mất mức năng lượng. Hơn nữa, nghĩ nhiều cũng là nguyên nhân khiến năng lượng không thể tăng lên.

2. Tâm thế "đón nhận" khi đi học thêm kỹ năng. Chúng ta thường thấy mình thiếu nhiều thứ, vậy giờ học thêm cái nào. Mà học thì tốn tiền bạc, thời gian, công sức, do đó sẽ tạo ra áp lực về ROI. Sẽ nhẹ nhàng hơn khi chọn tâm thế đón nhận: những gì mình chuẩn bị là một mảnh đất, cơ hội là một hạt giống sẽ đáp xuống mảnh đất của mình. Nếu chúng ta khăng khăng phải là hạt giống này mới được và bỏ qua hết những hạt giống không đúng ý mình, thì thời gian sẽ kéo dài và áp lực tăng lên.
Kể chuyện vui là trong lúc gap year lần thứ nhất, mình rắp tâm đi học nghề môi giới để sau này làm chuyên gia bất động sản. Mình lăn lộn trong môi trường mua bán được hơn 1 năm thì... Covid đến, ước mơ dừng lại. Thế nhưng có 1 hạt giống khác đã rơi xuống mảnh đất "chuyên gia bất động sản" mà mình đã cày xới, đó là quay lại đường đua corporate, NHƯNG ở một vai trò cao hơn trước khi gap year. Do đây là một công ty liên quan đến bất động sản, nên tự nhiên là mình có lợi thế so với các ứng viên khác.

3. Luôn khám phá bản thân với một cái nhìn không phán xét. Mình hay có câu hỏi về năng lực thực sự của mình là đến đâu. Một trong những trở ngại lớn khi khám phá bản thân là sự phán xét, chê bai khi phát hiện ra những thứ không hay ho về mình. Rồi nản không khám phá nữa. Mình từng có không thích khi nhận thấy mình thường hay lao vào làm này làm kia mà quên mất xung quanh. Mình chê rằng vậy là không hay rồi. Nhưng nếu kiên nhẫn ghi nhận điểm không hay xong, thì mình sẽ đến được cái hay của nó, đó là "lao vào làm thì mới chủ động và ra kết quả chứ". Vậy là mình sẽ đi được đến bước 3 là có trong tay hai thứ để cân nhắc coi làm gì tiếp, chứ không dừng lại ở đoạn chê bai bản thân.

4. Năng lượng sẽ tự sạc khi làm điều mình thích, ăn, chơi, vẽ vời. Đó là lý do chính đáng nhất trên đời rồi, nên không cần tra hỏi thêm về ý nghĩa, hay các loại câu hỏi tương tự.

Chúc mọi người gap year vui vẻ.

INNER COACH LÀ NGƯỜI LẮNG NGHE

Một vai trò khác của Inner Coach là người lắng nghe.

Thông thường, khi có vụ việc gì đó xảy ra, trong đầu chúng ta sẽ có nhiều tiếng nói qua lại, kiểu như:
- Mình đã nhận lời làm việc này cho người ta rồi, giờ phải cố làm cho xong thôi.
- Mình dại thật, mình đâu có thời gian đâu mà làm, việc mình còn chưa xong mà đi nhận làm dùm người khác.
- Lần sau mình phải cân nhắc xem mình có thời gian làm không rồi mình mới nhận.
- Thật ra là không muốn nhận đâu nhưng ngại từ chối.
- Từ chối thì có sao đâu, chỉ là cứ hay khó chịu khi thấy mình làm được mà không giúp.
- Từ giờ phải học cách từ chối.
- Từ chối rồi người ta có giận mình không?

Những đoạn hội thoại kiểu như trên thường không có hồi kết và thường xuyên lặp lại. Chúng ta ghi nhận lại được là bởi vì bây giờ chúng ta có một người quan sát (mà ta đã giao cho Inner Coach đảm nhiệm).

Bây giờ, nếu Inner Coach đảm nhiệm thêm một vai trò nữa là Người Lắng Nghe, thì Người lắng nghe sẽ có hiểu biết về chuyện này.  Ví dụ về sự hiểu biết mà người lắng nghe có thể có:
- Có vẻ đây là đoạn hội thoại của 3 người đại diện cho 3 lối tư duy và quan điểm sống: 1 người muốn giúp đỡ người khác, 1 người không thực sự muốn giúp đỡ nhưng không muốn làm phật lòng người khác, 1 người muốn tập trung vào hiệu quả sử dụng thời gian và muốn có sự ưu tiên những việc quan trọng.
- Có vẻ như vấn đề bắt nguồn từ việc muốn giúp đỡ người khác. Có nghĩa là giúp đỡ người khác cũng tạo ra vấn đề.
- Có vẻ như vấn đề còn bắt nguồn từ việc khó từ chối. Khó từ chối cũng tạo ra vấn đề.
- Có vẻ như vấn đề chỉ thực sự xảy ra khi thời gian không đủ.
- Có vẻ như 3 người này chưa từng có một sự thoả thuận về cách xử lý vấn đề và nó cứ lặp lại.

Sau khi có những hiểu biết này, người lắng nghe sẽ trả về lại cho Tami.

Trong đội hình Tami - Người quan sát - Người lắng nghe này, chúng ta sẽ nhận thấy có một sự khác biệt quan trọng so với việc Tami làm việc một mình, đó là:

Tami tách mình ra khỏi 3 nhân vật đang cãi nhau kia.

Bằng cách này, Tami sẽ có được một vị trí trung dung, khách quan để làm người hoà giải.

Ngược lại, nếu không tách mình ra, Tami sẽ lần lượt đóng vai 1 trong 3 người, và như vậy lực lượng sẽ luôn cân bằng và không có ai ở đây để giúp giải quyết vấn đề cả.

INNER COACH LÀ NGƯỜI QUAN SÁT

Khi khai vấn chính mình, chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc bổ nhiệm một "inner coach". Vậy là giờ Tami không chỉ có một mình, mà Tami và Inner Coach sẽ là một đôi bạn đồng hành cùng nhau.
Công việc đầu tiên của Inner Coach là làm người quan sát (Observer). Quan sát là ghi nhận lại những diễn biến, những sự việc, là ghi lại thành báo cáo. Báo cáo này không có sự suy diễn hay đề nghị của người quan sát.

Nó có thể trông như thế này:
- Trên đường về nhà thì trời mưa. Tami thấy mưa trắng xoá và thấy thích thú. Lúc về đến nhà, bố dừng xe trước cửa, anh trai nhảy ra khỏi xe vô nhà lấy dù ra đón mẹ vào nhà. Tami thấy thích anh trai.
- Buổi tối, Tami nói chuyện với đồng nghiệp. Đồng ngiệp hỏi khi nào thì launch dự án, Tami thấy có gì đó dâng lên trong lòng. Chỗ này chưa rõ lắm đó là cái gì dâng lên.
- Lúc chiều chơi đàn, tự dưng ông bác "thần tượng" đứng sau lưng, thế là không đàn được nữa. Tami thấy bố rối, và bực dọc chính mình mất một lúc. Ghi lại điểm này và gửi lại cho Tami.

Thường thì mình yêu cầu người quan sát viết báo cáo hàng ngày, có thể chọn giờ nào để viết cũng được, có thể là trước giờ làm buổi sáng, trước giờ làm buổi chiều, hoặc trước giờ đi ngủ. Ngoài báo cáo hàng ngày, công việc còn bao gồm báo cáo tuần và báo cáo tháng, quý, năm, trong đó tóm tắt những điểm đáng chú ý nhất trong kỳ.

Bây giờ, ở trong vai trò là người đọc báo cáo, chúng ta sẽ có rất nhiều tư liệu về bản thân mình. Đó là bước đầu tiên để hiểu bản thân: thu thập dữ liệu.

Một số khó khăn mà người quan sát có thể gặp phải:
- Bận rộn, quên
- Viết báo cáo là một công việc tỉ mẩn, không thú vị
- Khi cảm xúc lên cao là lúc cần quan sát, nhưng lúc đó người quan sát lại bị cơn lũ cuốn theo nên không làm việc được.

Đây là một quá trình lâu dài và chậm rãi, nhưng chúng ta sẽ làm được, và yêu thích nó, nếu có sự kiên nhẫn, tò mò và yêu thương với chính bản thân mình.