ĐI QUA TUỔI 40 (6)

 

THÂN TÂM TƯƠNG ỨNG

Tôi không phải là học sinh giỏi trong khoá thiền. 

Tôi ngồi ở giữa lớp, ở phía trên tôi người ta ngồi được khá hơn tôi nhiều. Tôi tê chân, tôi mỏi lưng, tôi buồn ngủ. À mà, sau này tôi mới biết là ở phía sau tôi mọi người còn chật vật hơn thế. Ban tổ chức có lẽ đã đánh giá cao hồ sơ của tôi nên cho tôi ngồi trên một chút.

Chúng tôi ăn chay, ăn ít, ngủ ít, không giao tiếp, không đọc, không viết. Chỉ có ngồi thiền, đi dạo, vệ sinh cá nhân, ngủ.

Trong thiền đường, các thiền sinh ngồi phía trước tôi là các thiền sinh cũ. Họ thật thoải mái. Trong khi đó những thiền sinh mới như tôi không thể qua được một thời thiền mà không giải lao tại chỗ ba bốn lần, hoặc hơn. 

Chúng tôi được dạy tập trung vào hơi thở, và kéo ý thức trở về mỗi khi thấy nó không còn ở cùng hơi thở nữa. Tôi bắt đầu tò mò, tâm trí của mọi người đang làm gì? Điều gì đang diễn ra bên trong họ? Rồi tôi nhận ra rằng trong phần lớn thời gian, tâm trí tôi không ở cùng hơi thở. Và tôi vẫn luôn ngồi xiêu vẹo, và giải lao thường xuyên trong suốt thời thiền.

Và rồi tôi bắt đầu nhận ra rằng, cái sự xiêu vẹo, nghiêng ngả của tôi là một biểu hiện không giống ai, trừ một thiền sinh nữa ở phía trước cũng có biểu hiện tương tự. Trong khi các thiền sinh khác có vẻ ngày càng ổn định hơn, thì chúng tôi ngày càng động đậy nhiều hơn. Phát hiện này làm cho tôi phân tâm.

Trong 10 ngày của khoá thiền, chúng tôi ngồi khoảng 100 giờ. Mỗi người được gặp riêng người hướng dẫn hai lần, mỗi lần hai phút. Đó là 4 phút mà chúng tôi được nói, còn lại là im lặng. 

Tôi nói với Cô về vấn đề của mình. Về cơ bản là, tôi không thể ngồi yên được vì cơ thể không chịu ở một tư thế nào cả. 

Cô bảo rằng đó là do cơ thể tôi không cân bằng, do bị tắc nghẽn bên trong khiến nó không lưu thông được. Trong đầu tôi nhảy chữ, “bế tắc”, và tôi hơi ngạc nhiên vì tôi vẫn đi đứng bình thường. Rồi Cô nói thêm rằng, cơ thể không thông thì nghĩa là trong lòng cũng không thông, vì thân và tâm tương ứng với nhau.

Tôi ngạc nhiên lẫn chút thú vị về chuyện “thân tâm tương ứng”. Tôi mang đến đây một trái tim thất bại và cầu mong. Không chỉ riêng việc tôi phải nghỉ làm vì hết năng lượng, mà còn là vì việc ly hôn. Đi lại ở toà án, đơn từ, đối mặt với chồng, có lỗi với con, là một nửa nguyên nhân làm cho tôi gục ngã. Tôi có bao nhiêu là oán trách, tiếc nuối, khổ sở, áp lực. Tôi đã nghĩ rằng lúc ngồi thiền, tôi sẽ nhìn thấy những điều đó, và tháo gỡ chúng đi. Nhưng giờ thì, tôi thậm chí còn không có cơ hội đó, vì tôi không thể thiền, bởi vì tôi không thể ngồi yên để nhập thiền. 

Điều này nghe có vẻ thê thảm, nhưng đồng thời cũng đưa đến cho tôi một ánh sáng mới. Có lẽ, mọi việc không như tôi nghĩ. Có lẽ, nỗi khổ của tôi không nhiều như tôi nghĩ. Mà trên tất cả, là tôi cần chăm sóc bản thân mình, từ cái thân của mình trước, rồi mới đến cái tâm. 

Nguyên tắc ở đây thật đơn giản: “Vấn đề nào nổi lên đầu tiên, thì đó là cái cần giải quyết trước.” 

Sự giản đơn này giúp tôi chấm dứt được việc lần mò trong đám rối của mình xem bây giờ mình cần làm gì, và làm gì trước tiên.

Tôi bắt đầu chú ý đến những phản ứng của cơ thể mình trong khi ngồi. Tôi thấy nó không nghiêng ngả một cách ngẫu nhiên, mà theo thứ tự. Đó là một quá trình tự điều chỉnh để về tư thế đúng, bắt đầu từ chân, và dần di chuyển theo cột sống lên thắt lưng và lưng trên. Một ngày ngồi thiền là một ngày vật lộn để chỉnh đốn tư thế. 

Đến tối khi ngả lưng xuống giường, tôi nghe thấy tiếng mạch đập ở những nơi đau mỏi. Tiếng mạch đập dồn dập như là một ống nước đang bị nghẹt cần được khai thông. Tôi nhận ra rằng, tình trạng khẩn cấp này đã luôn như vậy, thời gian có lẽ tính bằng đơn vị chục năm. Nhưng tôi không hề hay biết. 

Cơ thể luôn tìm cách báo cho ta tín hiệu, chỉ là ta không đủ quan tâm để mà thấy, mà biết.