HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SẾP

 

SỬ DỤNG ĐỊA VỊ CỦA SẾP

Nói chuyện với đối tác bên ngoài, với phòng ban khác trong nội bộ, kể cả trong team mà gặp sự thờ ơ, thì chạy về trình bày ý tưởng lại với sếp, nếu sếp ủng hộ, thì nhờ sếp "nói một tiếng" với các bên là tự nhiên có trọng lượng. Tip: trước khi đi thuyết phục với bên ngoài, hãy bán ý tưởng cho sếp mình trước.

SỬ DỤNG MỐI QUAN HỆ CỦA SẾP

Muốn tìm nhà cung cấp mới, đối tác mới, nhưng không biết tìm đâu. Hỏi sếp biết đâu ra liền ngay lập tức và lại còn được giới thiệu sẵn cho, rộng đường làm việc. Biết sếp có network ở đâu, thân thiết với hội nào, giao thiệp với phòng ban nào... để biết khi nào thì đi nhờ vả sếp. Tip: trước khi nhờ sếp thì cũng đi dạo quanh 1 vòng trước vì mình phải có nỗ lực trước.

SỬ DỤNG KINH NGHIỆM VÀ CHUYÊN MÔN CỦA SẾP

Sếp nào cũng có giỏi một chuyên môn nào đó. Nếu bí đừng ngại hỏi. Nếu không bí cũng vẫn hỏi xin góp ý, biết đâu được sẽ lượm được ý tưởng bừng sáng nào đó từ sếp. Tip: Sếp cũng thích được hỏi ý kiến mà.

SỬ DỤNG CƠ HỘI CỦA SẾP

Sếp nào cũng có mặt giỏi mặt dở, cũng có lúc lâm nguy cần "cứu giá". Những lúc như vậy là cơ hội để bổ sung cho sếp, tạo thành đội mạnh và cũng là cơ hội để toả sáng. Tip: thường xuyên nhắc sếp là mình có thể làm gì làm gì để khi nào sếp bí sếp nhờ.

SẾP LÀ SIFU

Mentoring là nhiệm vụ của sếp. Không nên bỏ qua cơ hội này. Mentor là người đồng hành, chỉ bảo và dõi theo sự phát triển của nhân viên bằng cách sử dụng kinh nghiệm và chuyên môn thâm niên của mình. Đây là một mối quan hệ cần được thiết lập (mặc dù là nhiệm vụ của sếp nhưng không phải là đương nhiên auto diễn ra). Để danh chính ngôn thuận, nhân viên cần:

• Đề nghị sếp làm mentor.
• Mang đến một mục tiêu rõ ràng: trong thời hạn nào muốn phát triển cái gì, từ đâu đến đâu.
• Thống nhất cách làm việc, ví dụ như bao lâu gặp nhau 1 lần, trong lúc gặp nhau thì làm cái gì.
• Thông báo việc này đến công ty thông qua phòng nhân sự (một cách chính thức hoặc không chính thức tuỳ công ty yêu cầu).
• Nhìn lại kết quả sau quá trình.

SẾP LÀ COACH

Cũng tương tự như vai trò Mentor, một số công ty yêu cầu các sếp thực hiện vai trò làm Coach.

Coaching khác với mentoring ở chỗ sếp sẽ không đưa ra giải pháp hay chỉ bảo, mà sếp đặt câu hỏi nhiều góc độ khác nhau để giúp nhân viên hoàn thiện ý tưởng, kế hoạch của mình, hoặc tự nhìn thấy giải pháp sau khi suy nghĩ rành mạch. Coaching sẽ giúp một người từ giỏi trở thành xuất sắc thông qua sự kích thích sáng tạo, tư duy giải quyết vấn đề, và tư duy chịu trách nhiệm.

Một sếp một nhân viên có thể có 2 mối quan hệ mentoring và coaching cùng lúc. Nếu sếp sẵn sàng thì mình tận dụng hết luôn nhé.

Lưu ý khi sử dụng: Mặc dù sếp có nhiều công dụng như thế, nhưng đừng quên Sếp cũng là người, cũng có lúc mong manh. "Những lúc sếp mệt, sếp là sếp thôi."

NHỮNG ĐIỀU NÓI THẬT NHƯNG HAY BỊ PHẢN ĐỐI

 1. TẬP YOGA GIẢM CÂN

Lúc mới bắt đầu: tập 1 ca yoga cũng mệt y như tập gym, nên đói bụng ăn nhiều. Mà tập yoga cứ chầm chậm, không nhanh và nhịp nhàng như tập gym, vậy sao mà đốt calo giảm cân.

Khi đã biết tập và tập quen rồi thì: 1) không cần ăn nhiều nữa, vì năng lượng từ một ca tập có thể thay thế một bữa ăn, đỡ phải nghĩ coi ăn gì, đỡ tốn thời gian ăn, và nhất là khỏi lăn tăn chuyện khi ăn thì thường ăn dư nên mập; 2) muốn ăn nhiều cũng không được, vì bụng no không thể tập yoga; 3) tập yoga dùng *cơ bắp* để nâng cơ thể, nhờ vậy sẽ giữ được cơ khi ăn ít (không giữ mỡ nên cứ đốt mỡ đi).

2. NGỒI THIỀN LƯU THÔNG MÁU HUYẾT

Lúc mới bắt đầu: Lưu thông bị kẹt khắp nơi, tê chân, đau lưng, đau đủ thứ.

Đang trong quá trình: Khi bị ép vào tư thế, máu huyết bắt đầu tìm cách để lưu thông, chỗ nào bị chèn ép sẽ tìm cách giải phóng, chỗ nào sai lệch sẽ tìm cách điều chỉnh (cơ thể tự làm, chúng ta chỉ cần ráng ngồi).

Dần dần: ngồi được lâu hơn chứng tỏ lưu thông đã tốt hơn.

Đạt yêu cầu: có thể ngồi trên 60phút, hoặc 90phút (hay bao nhiêu phút tuỳ người hướng dẫn thuộc trường phái nào). Khi đó có thể an tâm là dù có ngồi bao lâu đi nữa cũng được vì lưu thông bây giờ thông thoáng như xa lộ rồi.

3. TẬP THỂ THAO MAU GIÀ

Khi tập ít và nhẹ nhàng: vừa đủ để kích thích cơ bắp, tuần hoàn, bài tiết, nên thấy sảng khoái trẻ trung.

Khi vận động nhiều, cố gắng liên tục: bắt đầu tạo áp lực, cơ thể làm việc nhiều hơn, chuyển hoá nhanh hơn, "sống nhanh" hơn, già nhanh hơn. (Chưa kể hay tập ngoài trời mưa nắng dãi dầu như mấy anh cầu thủ bóng đá.)

4. LÀM CÀNG NHIỀU CÀNG CHẬM

Ban đầu: làm ít, chậm, do không quen thao tác.

Sau đó: làm nhiều, quen tay quen việc, làm nhanh hơn.

Sau đó nữa: làm nhiều hơn nữa, hiệu quả đạt mức giới hạn. Qua mức này, hiệu quả giảm dần, thiếu chính xác, nhiều lỗi, nhiều khoảng dừng, chậm.

[Một vài quan sát khi Đi_qua_tuổi_40]

# Bảo toàn năng lượng #

# Sống hài hoà #

--

Tami Pham, Marketing Professional

ICF ACC Coach

# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

PHIÊN CHEMISTRY (CHEMISTRY SESSION)

Tháng 5 là tháng đậm đặc không khí coaching vì có Tuần lễ khai vấn quốc tế. 

Như có chia sẻ với cả nhà, cộng đồng các Coach chúng mình thường có chương trình lan toả khai vấn đến những người muốn trải nghiệm hương vị của nó.

Sau khi đăng ký, bạn sẽ được kết nối với 1 Coach để làm 1 phiên tiếp xúc đầu tiên, đó gọi là phiên chemistry. Nếu phù hợp hai bên sẽ đi tiếp 2 phiên nữa theo chương trình.

Trong phiên chemistry này, người coachee sẽ cần QUAN SÁT NHỮNG GÌ để biết được khai vấn có phải là phương pháp phù hợp với mình ở thời điểm hiện tại hay không? --> Mình giải thích ở trong video nhé.

Khai vấn sẽ rất hữu ích trong một số trường hợp như:

- Có khúc mắc hoặc có ý tưởng mơ hồ, choáng ngợp nhưng không có người phù hợp để trao đổi.

- Đã hỏi xin ý kiến của người khác nhưng sau đó nhận thấy không áp dụng được.

- Đến một thời điểm nhận ra rằng sẽ không có ai cho mình câu trả lời ngoài chính mình.

Mặc dù mục tiêu của khai vấn nghe có vẻ như là phải cố gắng nhiều, nhưng ở khía cạnh khác nó chính là phương pháp nhẹ nhàng nhất, vì "chủ nhân" là người lựa chọn cách tiếp cận và tốc độ thực hiện. Đó là vẻ đẹp của sự "làm chủ".

---

Tami Pham, Marketing Professional

ICF ACC Coach

# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

TÂM SỰ VỚI COACH VS. TÂM SỰ VỚI BẠN

 [Những câu hỏi thường gặp]

NHỮNG KHI CÓ BĂN KHOĂN TÔI THƯỜNG HAY TÌM BẠN BÈ TÂM SỰ, VẬY TÌM COACH THÌ CÓ GÌ KHÁC?

Mình có nhiều người vừa là bạn vừa là khách hàng, nên mình đóng cả hai vai, vai bạn và vai coach. Mình chỉ đóng vai coach khi "vào phiên", vì khi đó là mình bắt đầu tính tiền :).

Khi vào vai coach, mình sẽ thực hiện những dịch vụ và trách nhiệm sau (mà khi làm bạn thì mình không phải thực hiện):

- Bảo mật thông tin: Tất cả những gì khách hàng nói là bí mật. Những gì bạn bè nói thì có thể không.

- Lắng nghe, hiện diện, toàn tâm toàn ý, nghe sâu hiểu thấu: Khách hàng là người được chăm sóc. Bạn bè thì không, chúng ta tranh nhau nói.

- Không phán xét, không đánh giá: Khách hàng được đảm bảo an toàn tâm lý để mở lòng và nhìn sâu. Bạn bè thì không, chúng ta có thể đánh giá lẫn nhau nếu muốn, và thường là như vậy.

- Trao góc nhìn: Khách hàng có thể nói tự do, coach đi theo câu chuyện, xác nhận, làm rõ, lắp ráp thành bức tranh toàn cảnh, và trao lại góc nhìn. Bạn bè nói chuyện thì không cần làm vậy, vì việc này rất cần sự tập trung và sự khách quan, vững chãi, nếu không "vào phiên" thì sẽ không làm được.

- Dìu bước đi qua những cảm xúc, những rối rắm, bất an, mâu thuẫn nội tâm....: Khách hàng được chăm sóc, được chống lưng, được nâng đỡ. Bạn bè thì không, vì những việc này không phù hợp để diễn ra trong một cuộc gặp gỡ thông thường. Một người bạn có thể "dìu" nhưng khó đưa bạn "đi qua" vì bạn bè không chuẩn bị tâm thế và kỹ năng để hỗ trợ những điều này.

- Đồng hành follow up trong một quá trình: Khách hàng được ghi nhận, được hỏi thăm, được động viên, nhắc nhở, cùng nhau ăn mừng. Bạn bè thì không cần như vậy.

Mình thì sẵn lòng ở cả hai vai bạn bè và coach. Và mình cũng thường xuyên là một coachee để được chăm sóc như là một dịch vụ thông thường trong đời sống vậy.

---

Tami Pham, Marketing Professional

ICF ACC Coach

# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

TRÒ CHUYỆN VỚI CHÍNH MÌNH (Bước vào phiên khai vấn)

 

Phiên khai vấn là thời gian và không gian để chúng ta trò chuyện với Inner Coach. 

Một phiên có thể ngắn hoặc dài, và điều kiện để cho phiên coach diễn ra đó là: hai bên thấy sẵn sàng. 

Về phía coachee: có một mục tiêu của việc trò chuyện. Nó có thể hết sức to lớn (ví dụ: muốn tìm ra con đường đi đến hạnh phúc), cũng có thể hết sức đơn giản (ví dụ: muốn tải ra những cảm xúc và suy nghĩ mình đang có cho nhẹ đầu).

Về phía Inner Coach: thấy đủ sức chứa để nghe, để theo được câu chuyện và trả ngược lại câu hỏi nếu có.

Điều kiện thích hợp: một không gian yên tĩnh, một khoảng thời gian chất lượng, tập trung.

Dưới đây là một số trình tự mà coachee và Inner Coach có thể tham khảo để thực hiện phiên khai vấn cho chính mình:

- Mục tiêu của phiên trò chuyện này là gì?

- Điều đó có ý nghĩa gì với bạn?

- Bạn muốn điều gì nhất lúc này?

- Những trở ngại nào khiến bạn chưa có được điều bạn muốn?

- Trong các giới hạn hiện tại, bạn có những lựa chọn nào?

- Phương án mà bạn chọn là gì và bạn sẽ thực hiện nó ra sao?

Đến đây chúng ta sẽ thấy rằng những cuộc trò chuyện như thế này cần sự tập trung, nhất là khi một người đóng cả hai vai. Một số kinh nghiệm sau đây sẽ giúp bạn thấy dễ dàng hơn:

- Dành ra một khoảng thời gian cố định trong tuần để làm việc này. Khi bạn có một lịch làm việc, tự động bạn sẽ tìm cách để ưu tiên thực hiện nó. 

- Thực hiện đều đặn để hình thành thói quen. Không quá áp lực về chất lượng hay kết quả của buổi khai vấn.

- Sau mỗi phiên nên đặt ra một thứ cần quan sát trong những ngày tới.

Dù cho mục tiêu của mỗi phiên khai vấn là gì đi nữa, việc hiểu hơn về chính mình là kết quả mà bạn sẽ chắc chắn có được sau quá trình thực hành quan sát, lắng nghe và nhìn lại.

---

Tami Pham, Marketing Professional

ICF ACC Coach

# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

[Sếp nói] KPI ĐẶT RA KHÔNG PHẢI LÀ ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC

Ừ thì cũng còn tùy sếp nào, nhưng các sếp ở công ty cũ của mình là như thế.

Kiểu như:

- Sếp: KPI này dựa vào đâu?

- NV: Dựa vào dữ liệu lịch sử ạ.

- Sếp: Dựa vào lịch sử làm sao có tương lai, trong lịch sử làm gì có cái công ty này. Mọi thứ được tạo ra từ ước mơ.

Lần 2:

- Sếp: KPI này dựa vào đâu?

- NV: Dựa vào ước mơ của e ạ.

- Sếp: Nhắm làm được không?

- NV: Được ạ.

- Sếp: Làm được thì đâu phải ước mơ.

- NV:....

- Sếp: Là như này, nếu nhắm làm được 100, mà đặt KPI 100 thì đâu cần mơ gì nữa. Phải đặt lên 150 hoặc 200, rồi nỗ lực hết sức, cuối cùng biết đâu đạt 120. Vậy mi lời được 20. Đó là năng lực mới khám phá của mi.

Chịu hay không chịu thì cũng chịu thôi vì công ty hoạt động trên mindset như vậy. Nên chúng mình coi chuyện burn out là hết sức thường tình, vì nó là một cách để biết được giới hạn của bản thân, điều mà ai cũng tò mò muốn biết.

Việc của chúng mình là làm hết sức, còn việc của sếp là trả lương cho đàng hoàng, và dù không đạt KPI vẫn có tiền thưởng an ủi thì OK hết.

GAP YEAR XONG QUAY LẠI - SẼ NHƯ THẾ NÀO?

SẼ NHƯ THẾ NÀO - không phải là làm cách nào để quay lại, mà ở đây mình muốn kể lại, mô tả lại nó diễn ra qua những trạng thái nào, biết đâu nó có thể giúp bạn hình dung ra tình huống bạn sẽ trải qua.

Mình gap year lần 1 là do năng lượng xuống thấp, hết pin. Gap year lần 2 là do thị trường xuống thấp, nền kinh tế không còn đủ sức trả lương cho tất cả mọi người.

Cho dù là lý do gì đi nữa, cảm xúc lên xuống của mình cũng khá là tương tự: có đủ tiền không, có bị ra rìa không, có bị mất giá không, rồi có quay lại được không, có con đường nào khác mà không cần quay lại không, có đang kiểm soát được cuộc đời của mình nữa không...

Rồi đến một lúc, mình nhận thấy rằng, câu trả lời của mình mỗi lúc mỗi khác, nhưng nếu có gì đó đọng lại, thì mình có vài thứ:

1. Trước khi bạn quay lại, hay đi hướng khác, thì năng lượng phải mạnh, pin cần phải đầy, nếu không phải 100% thì cũng phải 60-70%. Vì chúng ta quan tâm quá nhiều đến chuyện "giờ phải làm gì" mà nhiều khi quên mất mức năng lượng. Hơn nữa, nghĩ nhiều cũng là nguyên nhân khiến năng lượng không thể tăng lên.

2. Tâm thế "đón nhận" khi đi học thêm kỹ năng. Chúng ta thường thấy mình thiếu nhiều thứ, vậy giờ học thêm cái nào. Mà học thì tốn tiền bạc, thời gian, công sức, do đó sẽ tạo ra áp lực về ROI. Sẽ nhẹ nhàng hơn khi chọn tâm thế đón nhận: những gì mình chuẩn bị là một mảnh đất, cơ hội là một hạt giống sẽ đáp xuống mảnh đất của mình. Nếu chúng ta khăng khăng phải là hạt giống này mới được và bỏ qua hết những hạt giống không đúng ý mình, thì thời gian sẽ kéo dài và áp lực tăng lên. 

Kể chuyện vui là trong lúc gap year lần thứ nhất, mình rắp tâm đi học nghề môi giới để sau này làm chuyên gia bất động sản. Mình lăn lộn trong môi trường mua bán được hơn 1 năm thì... Covid đến, ước mơ dừng lại. Thế nhưng có 1 hạt giống khác đã rơi xuống mảnh đất "chuyên gia bất động sản" mà mình đã cày xới, đó là quay lại đường đua corporate, NHƯNG ở một vai trò cao hơn trước khi gap year. Do đây là một công ty liên quan đến bất động sản, nên tự nhiên là mình có lợi thế so với các ứng viên khác.

3. Luôn khám phá bản thân với một cái nhìn không phán xét. Mình hay có câu hỏi về năng lực thực sự của mình là đến đâu. Một trong những trở ngại lớn khi khám phá bản thân là sự phán xét, chê bai khi phát hiện ra những thứ không hay ho về mình. Rồi nản không khám phá nữa. Mình từng có không thích khi nhận thấy mình thường hay lao vào làm này làm kia mà quên mất xung quanh. Mình chê rằng vậy là không hay rồi. Nhưng nếu kiên nhẫn ghi nhận điểm không hay xong, thì mình sẽ đến được cái hay của nó, đó là "lao vào làm thì mới chủ động và ra kết quả chứ". Vậy là mình sẽ đi được đến bước 3 là có trong tay hai thứ để cân nhắc coi làm gì tiếp, chứ không dừng lại ở đoạn chê bai bản thân.

4. Năng lượng sẽ tự sạc khi làm điều mình thích, ăn, chơi, vẽ vời. Đó là lý do chính đáng nhất trên đời rồi, nên không cần tra hỏi thêm về ý nghĩa, hay các loại câu hỏi tương tự.

Chúc mọi người gap year vui vẻ.