Xả van cảm xúc an toàn và có trách nhiệm (responsible venting)

 

Kìm nén cảm xúc không phải là thông minh cảm xúc.

Như một quả bom, cảm xúc có thể phát nổ tức thời. Hậu quả của nó có thể là những lời nói cay nghiệt làm tổn thương, hay là những hành động nông nổi mà sau đó khiến ta hối tiếc.

Rèn luyện thông minh cảm xúc là biết cách để quả bom không phát nổ lung tung. Nhưng con người vốn không thể chứa nổi quá nhiều trái bom nổ chậm. Những quả bom nổ chậm ấy thường tích tụ và khi gặp một tác nhân nào đó, nó sẽ nổ vào lúc ta bất ngờ nhất.

Vì thế, rèn luyện thông minh cảm xúc cũng cần biết cách để xả van an toàn và có trách nhiệm, để những cảm xúc được xả ra kịp thời và đúng nơi đúng chỗ.

Trong cuộc sống không ai tránh khỏi những cảm xúc phiền muộn, giận dữ, ức chế... Nếu không được xả thường xuyên, những người "lãnh đạn" sẽ là, buồn thay, lại là những người thương bên cạnh. Giận cá chém thớt, cái thớt nào ở gần sẽ bị chém mãi không thôi.

Vậy thì làm thế nào để xả van an toàn?

- Trước hết, ta cần có khả năng, và thói quen, nhận ra cảm xúc hiện tại của mình. Nếu nhận ra quá muộn, thì tất cả đã muộn màng, những lời cay đắng đã tuôn ra, chén bát đã rơi vỡ. Để có khả năng này, ta cần thường xuyên quan sát cơ thể, dành thời gian hít thở, yoga, thiền, thường xuyên hỏi mình đang cảm thấy thế nào, đọc tên cảm xúc mình đang có.

- Ý thức rõ ràng về mục đích, mục tiêu, ý định: điều mình muốn làm đó là tải cảm xúc ra ngoài, và mình muốn tải xong thì có gì sau đó nữa hay không.

- Tìm một người nghe thích hợp. Cho người đó biết tôi cần được nghe và nếu được thì giúp tôi nhìn nhận vấn đề từ góc nhìn của bạn.

- Rút ra bài học kinh nghiệm từ trải nghiệm vừa qua và hướng áp dụng cho lần sau.

Những cách xả van không hiệu quả.

1. Mong đợi rằng người thân chính là người sẽ nghe mình, hiểu mình, cảm thông cho mình. Thực sự nếu bạn có người thân như vậy, hãy cám ơn cuộc đời đã mang họ đến. Còn thông thường, điều đó sẽ không xảy ra quá nhiều.

2. Không nói rõ mục đích và nhu cầu xả van của mình khi nói chuyện, làm cho phía bên kia thấy mình bị làm cái thùng rác, hoặc bị làm bia đỡ đạn bất đắc dĩ. 

3. Không gói ghém cảm xúc trước khi xả, để nguyên tính sát thương của nó và xả lên người khác. Người thường ít ai chịu được điều này mà không bật lại.

Tìm một người như vậy khó quá?

Lý tưởng là mỗi người nên có một người bạn tri kỷ, tâm giao, đôi bạn cùng tiến để giúp nhau vượt qua những cung bậc cảm xúc. Nhưng nếu chưa có được một người như vậy, ta cũng có những cách khác ít lý tưởng hơn, ví dụ như:

+ Xả một mình. Bằng cách viết ra, thay vì là nói với người nào đó. Nói vào micro và ghi âm lại, cũng là một cách tương tự. Đi bộ, ngòi hít thở, nói chuyện với mèo, trò chuyện với hoa lá...

+ Thùng rác tập thể. Đó là những buổi trà dư tửu hậu giữa đám bạn thân, ai muốn xả cứ xả, một hội bạn đủ thân để không ai lấy làm phiền lòng về điều đó, xong ai lại về nhà nấy. (Cách này dễ, mấy ông anh làm hoài.)

Cảm xúc thì ai cũng có, và nó gắn liền với hạnh phúc. Thông minh với cảm xúc của mình thì cơ hội hạnh phúc sẽ lớn hơn là làm nạn nhân hoặc là nô lệ cho nó.