TRÒ CHUYỆN VỚI CHÍNH MÌNH (Bước vào phiên khai vấn)

 

Phiên khai vấn là thời gian và không gian để chúng ta trò chuyện với Inner Coach.

Một phiên có thể ngắn hoặc dài, và điều kiện để cho phiên coach diễn ra đó là: hai bên thấy sẵn sàng.

Về phía coachee: có một mục tiêu của việc trò chuyện. Nó có thể hết sức to lớn (ví dụ: muốn tìm ra con đường đi đến hạnh phúc), cũng có thể hết sức đơn giản (ví dụ: muốn tải ra những cảm xúc và suy nghĩ mình đang có cho nhẹ đầu).

Về phía Inner Coach: thấy đủ sức chứa để nghe, để theo được câu chuyện và trả ngược lại câu hỏi nếu có.

Điều kiện thích hợp: một không gian yên tĩnh, một khoảng thời gian chất lượng, tập trung.

Dưới đây là một số trình tự mà coachee và Inner Coach có thể tham khảo để thực hiện phiên khai vấn cho chính mình:

- Mục tiêu của phiên trò chuyện này là gì?

- Điều đó có ý nghĩa gì với bạn?

- Bạn muốn điều gì nhất lúc này?

- Những trở ngại nào khiến bạn chưa có được điều bạn muốn?

- Trong các giới hạn hiện tại, bạn có những lựa chọn nào?

- Phương án mà bạn chọn là gì và bạn sẽ thực hiện nó ra sao?

Đến đây chúng ta sẽ thấy rằng những cuộc trò chuyện như thế này cần sự tập trung, nhất là khi một người đóng cả hai vai. Một số kinh nghiệm sau đây sẽ giúp bạn thấy dễ dàng hơn:

- Dành ra một khoảng thời gian cố định trong tuần để làm việc này. Khi bạn có một lịch làm việc, tự động bạn sẽ tìm cách để ưu tiên thực hiện nó.

- Thực hiện đều đặn để hình thành thói quen. Không quá áp lực về chất lượng hay kết quả của buổi khai vấn.

- Sau mỗi phiên nên đặt ra một thứ cần quan sát trong những ngày tới.

Dù cho mục tiêu của mỗi phiên khai vấn là gì đi nữa, việc hiểu hơn về chính mình là kết quả mà bạn sẽ chắc chắn có được sau quá trình thực hành quan sát, lắng nghe và nhìn lại.

---
Tami Pham, Marketing Professional
ICF ACC Coach
# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

[Sếp nói] KPI ĐẶT RA KHÔNG PHẢI LÀ ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC

Ừ thì cũng còn tùy sếp nào, nhưng các sếp ở công ty cũ của mình là như thế.

Kiểu như:
- Sếp: KPI này dựa vào đâu?
- NV: Dựa vào dữ liệu lịch sử ạ.
- Sếp: Dựa vào lịch sử làm sao có tương lai, trong lịch sử làm gì có cái công ty này. Mọi thứ được tạo ra từ ước mơ.

Lần 2:
- Sếp: KPI này dựa vào đâu?
- NV: Dựa vào ước mơ của e ạ.
- Sếp: Nhắm làm được không?
- NV: Được ạ.
- Sếp: Làm được thì đâu phải ước mơ.
- NV:....
- Sếp: Là như này, nếu nhắm làm được 100, mà đặt KPI 100 thì đâu cần mơ gì nữa. Phải đặt lên 150 hoặc 200, rồi nỗ lực hết sức, cuối cùng biết đâu đạt 120. Vậy mi lời được 20. Đó là năng lực mới khám phá của mi.

Chịu hay không chịu thì cũng chịu thôi vì công ty hoạt động trên mindset như vậy. Nên chúng mình coi chuyện burn out là hết sức thường tình, vì nó là một cách để biết được giới hạn của bản thân, điều mà ai cũng tò mò muốn biết.

Việc của chúng mình là làm hết sức, còn việc của sếp là trả lương cho đàng hoàng, và dù không đạt KPI vẫn có tiền thưởng an ủi thì OK hết.

GAP YEAR XONG QUAY LẠI - SẼ NHƯ THẾ NÀO?

 SẼ NHƯ THẾ NÀO - không phải là làm cách nào để quay lại, mà ở đây mình muốn kể lại, mô tả lại nó diễn ra qua những trạng thái nào, biết đâu nó có thể giúp bạn hình dung ra tình huống bạn sẽ trải qua.

Mình gap year lần 1 là do năng lượng xuống thấp, hết pin. Gap year lần 2 là do thị trường xuống thấp, nền kinh tế không còn đủ sức trả lương cho tất cả mọi người.

Cho dù là lý do gì đi nữa, cảm xúc lên xuống của mình cũng khá là tương tự: có đủ tiền không, có bị ra rìa không, có bị mất giá không, rồi có quay lại được không, có con đường nào khác mà không cần quay lại không, có đang kiểm soát được cuộc đời của mình nữa không...

Rồi đến một lúc, mình nhận thấy rằng, câu trả lời của mình mỗi lúc mỗi khác, nhưng nếu có gì đó đọng lại, thì mình có vài thứ:

1. Trước khi bạn quay lại, hay đi hướng khác, thì năng lượng phải mạnh, pin cần phải đầy, nếu không phải 100% thì cũng phải 60-70%. Vì chúng ta quan tâm quá nhiều đến chuyện "giờ phải làm gì" mà nhiều khi quên mất mức năng lượng. Hơn nữa, nghĩ nhiều cũng là nguyên nhân khiến năng lượng không thể tăng lên.

2. Tâm thế "đón nhận" khi đi học thêm kỹ năng. Chúng ta thường thấy mình thiếu nhiều thứ, vậy giờ học thêm cái nào. Mà học thì tốn tiền bạc, thời gian, công sức, do đó sẽ tạo ra áp lực về ROI. Sẽ nhẹ nhàng hơn khi chọn tâm thế đón nhận: những gì mình chuẩn bị là một mảnh đất, cơ hội là một hạt giống sẽ đáp xuống mảnh đất của mình. Nếu chúng ta khăng khăng phải là hạt giống này mới được và bỏ qua hết những hạt giống không đúng ý mình, thì thời gian sẽ kéo dài và áp lực tăng lên.
Kể chuyện vui là trong lúc gap year lần thứ nhất, mình rắp tâm đi học nghề môi giới để sau này làm chuyên gia bất động sản. Mình lăn lộn trong môi trường mua bán được hơn 1 năm thì... Covid đến, ước mơ dừng lại. Thế nhưng có 1 hạt giống khác đã rơi xuống mảnh đất "chuyên gia bất động sản" mà mình đã cày xới, đó là quay lại đường đua corporate, NHƯNG ở một vai trò cao hơn trước khi gap year. Do đây là một công ty liên quan đến bất động sản, nên tự nhiên là mình có lợi thế so với các ứng viên khác.

3. Luôn khám phá bản thân với một cái nhìn không phán xét. Mình hay có câu hỏi về năng lực thực sự của mình là đến đâu. Một trong những trở ngại lớn khi khám phá bản thân là sự phán xét, chê bai khi phát hiện ra những thứ không hay ho về mình. Rồi nản không khám phá nữa. Mình từng có không thích khi nhận thấy mình thường hay lao vào làm này làm kia mà quên mất xung quanh. Mình chê rằng vậy là không hay rồi. Nhưng nếu kiên nhẫn ghi nhận điểm không hay xong, thì mình sẽ đến được cái hay của nó, đó là "lao vào làm thì mới chủ động và ra kết quả chứ". Vậy là mình sẽ đi được đến bước 3 là có trong tay hai thứ để cân nhắc coi làm gì tiếp, chứ không dừng lại ở đoạn chê bai bản thân.

4. Năng lượng sẽ tự sạc khi làm điều mình thích, ăn, chơi, vẽ vời. Đó là lý do chính đáng nhất trên đời rồi, nên không cần tra hỏi thêm về ý nghĩa, hay các loại câu hỏi tương tự.

Chúc mọi người gap year vui vẻ.

INNER COACH LÀ NGƯỜI LẮNG NGHE

Một vai trò khác của Inner Coach là người lắng nghe.

Thông thường, khi có vụ việc gì đó xảy ra, trong đầu chúng ta sẽ có nhiều tiếng nói qua lại, kiểu như:
- Mình đã nhận lời làm việc này cho người ta rồi, giờ phải cố làm cho xong thôi.
- Mình dại thật, mình đâu có thời gian đâu mà làm, việc mình còn chưa xong mà đi nhận làm dùm người khác.
- Lần sau mình phải cân nhắc xem mình có thời gian làm không rồi mình mới nhận.
- Thật ra là không muốn nhận đâu nhưng ngại từ chối.
- Từ chối thì có sao đâu, chỉ là cứ hay khó chịu khi thấy mình làm được mà không giúp.
- Từ giờ phải học cách từ chối.
- Từ chối rồi người ta có giận mình không?

Những đoạn hội thoại kiểu như trên thường không có hồi kết và thường xuyên lặp lại. Chúng ta ghi nhận lại được là bởi vì bây giờ chúng ta có một người quan sát (mà ta đã giao cho Inner Coach đảm nhiệm).

Bây giờ, nếu Inner Coach đảm nhiệm thêm một vai trò nữa là Người Lắng Nghe, thì Người lắng nghe sẽ có hiểu biết về chuyện này.  Ví dụ về sự hiểu biết mà người lắng nghe có thể có:
- Có vẻ đây là đoạn hội thoại của 3 người đại diện cho 3 lối tư duy và quan điểm sống: 1 người muốn giúp đỡ người khác, 1 người không thực sự muốn giúp đỡ nhưng không muốn làm phật lòng người khác, 1 người muốn tập trung vào hiệu quả sử dụng thời gian và muốn có sự ưu tiên những việc quan trọng.
- Có vẻ như vấn đề bắt nguồn từ việc muốn giúp đỡ người khác. Có nghĩa là giúp đỡ người khác cũng tạo ra vấn đề.
- Có vẻ như vấn đề còn bắt nguồn từ việc khó từ chối. Khó từ chối cũng tạo ra vấn đề.
- Có vẻ như vấn đề chỉ thực sự xảy ra khi thời gian không đủ.
- Có vẻ như 3 người này chưa từng có một sự thoả thuận về cách xử lý vấn đề và nó cứ lặp lại.

Sau khi có những hiểu biết này, người lắng nghe sẽ trả về lại cho Tami.

Trong đội hình Tami - Người quan sát - Người lắng nghe này, chúng ta sẽ nhận thấy có một sự khác biệt quan trọng so với việc Tami làm việc một mình, đó là:

Tami tách mình ra khỏi 3 nhân vật đang cãi nhau kia.

Bằng cách này, Tami sẽ có được một vị trí trung dung, khách quan để làm người hoà giải.

Ngược lại, nếu không tách mình ra, Tami sẽ lần lượt đóng vai 1 trong 3 người, và như vậy lực lượng sẽ luôn cân bằng và không có ai ở đây để giúp giải quyết vấn đề cả.