KHAI VẤN vs. THAM VẤN TÂM LÝ (TƯ VẤN TÂM LÝ)

 

[Câu hỏi thường nghe]

KHAI VẤN CÓ GIỐNG NHƯ TƯ VẤN TÂM LÝ KHÔNG? CÓ TRỊ LIỆU KHÔNG? CÓ CHỮA LÀNH KHÔNG?

Câu trả lời là Không. Khai vấn là phương pháp dùng hội thoại, hỏi - trả lời, vì thế không phải là phương pháp trị liệu hay chữa lành.

Trong một số trường hợp, khách hàng có thể phân vân lựa chọn giữa khai vấn và tham vấn tâm lý (cũng thường hay gọi là tư vấn tâm lý).

Sự phân vân này đến từ việc khách hàng không chắc chắn về tình trạng tinh thần của mình, nên chưa biết phương pháp nào là phù hợp hơn.

Dưới đây là một số thông tin sẽ giúp bạn nhận định rõ hơn:

- Tham vấn tâm lý nhằm mục đích trị liệu những tổn thương trong quá khứ hoặc bệnh lý hiện tại. Ngược lại khai vấn phù hợp với những người khỏe mạnh, không những vậy mà còn có ý thức và mong muốn mạnh mẽ trong việc nhận thức bản thân và sẵn sàng sáng tạo, thay đổi để hướng đến mục tiêu. Nếu một cá nhân khỏe mạnh nhưng chưa mạnh mẽ trong nội tại, khai vấn có thể giúp họ trở nên mạnh mẽ hơn. Nếu một cá nhân bị rối loạn tâm lý, mất nhận thức, mất kiểm soát về hành vi thì cần gặp bác sĩ / tham vấm tâm lý.

- Tham vấn tâm lý được thực hiện bởi bác sĩ tâm lý hay chuyên gia tham vấn tâm lý có chuyên môn. Khai vấn được thực hiện bởi chuyên gia khai vấn theo bộ kỹ năng khai vấn bao gồm: 1) Thực hiện đạo đức nghề nghiệp, 2) Sống cùng tư duy khai vấn, 3) Thiết lập và luôn duy trì sự thỏa thuận trong quá trình khai vấn, 4) Xây dựng và nuôi dưỡng môi trường tin tưởng và an toàn, 5) Luôn hiện diện, 6) Lắng nghe sâu, 7) Thúc đẩy nhận thức, 8) Đồng hành cùng quá trình phát triển của khách hàng.

- Tham vấn tâm lý hỗ trợ sức khỏe tinh thần. Khai vấn hỗ trợ nhiều mục tiêu khác nhau như phát triển sự nghiệp, cải thiện mối quan hệ, triển khai ý tưởng, theo đuổi ước mơ, tạo thói quen mới, thay đổi lối sống, thực hiện lý tưởng, chăm sóc bản thân, nuôi dưỡng nội lực, phát huy tiềm năng, tin vào bản thân, vượt qua giới hạn... Miễn là có mong muốn, có mục tiêu là có thể khai vấn. (Muốn tìm ra mong muốn của mình cũng là một mục tiêu.)

Vậy nên:

- Tham vấn làm cho người không khỏe trở nên khỏe mạnh. Khai vấn làm cho người khỏe mạnh trở nên mạnh mẽ.

- Nếu bạn thấy mình không có tổn thương tâm lý cần trị liệu mà chỉ là hiện tại đang rối rắm, mất động lực, mù mờ về tương lai... thì người bạn cần là một người khai vấn.

---

Tami Pham

ICF ACC Coach

# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SẾP

 

SỬ DỤNG ĐỊA VỊ CỦA SẾP

Nói chuyện với đối tác bên ngoài, với phòng ban khác trong nội bộ, kể cả trong team mà gặp sự thờ ơ, thì chạy về trình bày ý tưởng lại với sếp, nếu sếp ủng hộ, thì nhờ sếp "nói một tiếng" với các bên là tự nhiên có trọng lượng. Tip: trước khi đi thuyết phục với bên ngoài, hãy bán ý tưởng cho sếp mình trước.

SỬ DỤNG MỐI QUAN HỆ CỦA SẾP

Muốn tìm nhà cung cấp mới, đối tác mới, nhưng không biết tìm đâu. Hỏi sếp biết đâu ra liền ngay lập tức và lại còn được giới thiệu sẵn cho, rộng đường làm việc. Biết sếp có network ở đâu, thân thiết với hội nào, giao thiệp với phòng ban nào... để biết khi nào thì đi nhờ vả sếp. Tip: trước khi nhờ sếp thì cũng đi dạo quanh 1 vòng trước vì mình phải có nỗ lực trước.

SỬ DỤNG KINH NGHIỆM VÀ CHUYÊN MÔN CỦA SẾP

Sếp nào cũng có giỏi một chuyên môn nào đó. Nếu bí đừng ngại hỏi. Nếu không bí cũng vẫn hỏi xin góp ý, biết đâu được sẽ lượm được ý tưởng bừng sáng nào đó từ sếp. Tip: Sếp cũng thích được hỏi ý kiến mà.

SỬ DỤNG CƠ HỘI CỦA SẾP

Sếp nào cũng có mặt giỏi mặt dở, cũng có lúc lâm nguy cần "cứu giá". Những lúc như vậy là cơ hội để bổ sung cho sếp, tạo thành đội mạnh và cũng là cơ hội để toả sáng. Tip: thường xuyên nhắc sếp là mình có thể làm gì làm gì để khi nào sếp bí sếp nhờ.

SẾP LÀ SIFU

Mentoring là nhiệm vụ của sếp. Không nên bỏ qua cơ hội này. Mentor là người đồng hành, chỉ bảo và dõi theo sự phát triển của nhân viên bằng cách sử dụng kinh nghiệm và chuyên môn thâm niên của mình. Đây là một mối quan hệ cần được thiết lập (mặc dù là nhiệm vụ của sếp nhưng không phải là đương nhiên auto diễn ra). Để danh chính ngôn thuận, nhân viên cần:

• Đề nghị sếp làm mentor.
• Mang đến một mục tiêu rõ ràng: trong thời hạn nào muốn phát triển cái gì, từ đâu đến đâu.
• Thống nhất cách làm việc, ví dụ như bao lâu gặp nhau 1 lần, trong lúc gặp nhau thì làm cái gì.
• Thông báo việc này đến công ty thông qua phòng nhân sự (một cách chính thức hoặc không chính thức tuỳ công ty yêu cầu).
• Nhìn lại kết quả sau quá trình.

SẾP LÀ COACH

Cũng tương tự như vai trò Mentor, một số công ty yêu cầu các sếp thực hiện vai trò làm Coach.

Coaching khác với mentoring ở chỗ sếp sẽ không đưa ra giải pháp hay chỉ bảo, mà sếp đặt câu hỏi nhiều góc độ khác nhau để giúp nhân viên hoàn thiện ý tưởng, kế hoạch của mình, hoặc tự nhìn thấy giải pháp sau khi suy nghĩ rành mạch. Coaching sẽ giúp một người từ giỏi trở thành xuất sắc thông qua sự kích thích sáng tạo, tư duy giải quyết vấn đề, và tư duy chịu trách nhiệm.

Một sếp một nhân viên có thể có 2 mối quan hệ mentoring và coaching cùng lúc. Nếu sếp sẵn sàng thì mình tận dụng hết luôn nhé.

Lưu ý khi sử dụng: Mặc dù sếp có nhiều công dụng như thế, nhưng đừng quên Sếp cũng là người, cũng có lúc mong manh. "Những lúc sếp mệt, sếp là sếp thôi."

NHỮNG ĐIỀU NÓI THẬT NHƯNG HAY BỊ PHẢN ĐỐI

 1. TẬP YOGA GIẢM CÂN

Lúc mới bắt đầu: tập 1 ca yoga cũng mệt y như tập gym, nên đói bụng ăn nhiều. Mà tập yoga cứ chầm chậm, không nhanh và nhịp nhàng như tập gym, vậy sao mà đốt calo giảm cân.

Khi đã biết tập và tập quen rồi thì: 1) không cần ăn nhiều nữa, vì năng lượng từ một ca tập có thể thay thế một bữa ăn, đỡ phải nghĩ coi ăn gì, đỡ tốn thời gian ăn, và nhất là khỏi lăn tăn chuyện khi ăn thì thường ăn dư nên mập; 2) muốn ăn nhiều cũng không được, vì bụng no không thể tập yoga; 3) tập yoga dùng *cơ bắp* để nâng cơ thể, nhờ vậy sẽ giữ được cơ khi ăn ít (không giữ mỡ nên cứ đốt mỡ đi).

2. NGỒI THIỀN LƯU THÔNG MÁU HUYẾT

Lúc mới bắt đầu: Lưu thông bị kẹt khắp nơi, tê chân, đau lưng, đau đủ thứ.

Đang trong quá trình: Khi bị ép vào tư thế, máu huyết bắt đầu tìm cách để lưu thông, chỗ nào bị chèn ép sẽ tìm cách giải phóng, chỗ nào sai lệch sẽ tìm cách điều chỉnh (cơ thể tự làm, chúng ta chỉ cần ráng ngồi).

Dần dần: ngồi được lâu hơn chứng tỏ lưu thông đã tốt hơn.

Đạt yêu cầu: có thể ngồi trên 60phút, hoặc 90phút (hay bao nhiêu phút tuỳ người hướng dẫn thuộc trường phái nào). Khi đó có thể an tâm là dù có ngồi bao lâu đi nữa cũng được vì lưu thông bây giờ thông thoáng như xa lộ rồi.

3. TẬP THỂ THAO MAU GIÀ

Khi tập ít và nhẹ nhàng: vừa đủ để kích thích cơ bắp, tuần hoàn, bài tiết, nên thấy sảng khoái trẻ trung.

Khi vận động nhiều, cố gắng liên tục: bắt đầu tạo áp lực, cơ thể làm việc nhiều hơn, chuyển hoá nhanh hơn, "sống nhanh" hơn, già nhanh hơn. (Chưa kể hay tập ngoài trời mưa nắng dãi dầu như mấy anh cầu thủ bóng đá.)

4. LÀM CÀNG NHIỀU CÀNG CHẬM

Ban đầu: làm ít, chậm, do không quen thao tác.

Sau đó: làm nhiều, quen tay quen việc, làm nhanh hơn.

Sau đó nữa: làm nhiều hơn nữa, hiệu quả đạt mức giới hạn. Qua mức này, hiệu quả giảm dần, thiếu chính xác, nhiều lỗi, nhiều khoảng dừng, chậm.

[Một vài quan sát khi Đi_qua_tuổi_40]

# Bảo toàn năng lượng #
# Sống hài hoà #

--
Tami Pham, Marketing Professional
ICF ACC Coach
# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #

PHIÊN CHEMISTRY (CHEMISTRY SESSION)

Tháng 5 là tháng đậm đặc không khí coaching vì có Tuần lễ khai vấn quốc tế.

Như có chia sẻ với cả nhà, cộng đồng các Coach chúng mình thường có chương trình lan toả khai vấn đến những người muốn trải nghiệm hương vị của nó.

Sau khi đăng ký, bạn sẽ được kết nối với 1 Coach để làm 1 phiên tiếp xúc đầu tiên, đó gọi là phiên chemistry. Nếu phù hợp hai bên sẽ đi tiếp 2 phiên nữa theo chương trình.

Trong phiên chemistry này, người coachee sẽ cần QUAN SÁT NHỮNG GÌ để biết được khai vấn có phải là phương pháp phù hợp với mình ở thời điểm hiện tại hay không? --> Mình giải thích ở trong video nhé.

Khai vấn sẽ rất hữu ích trong một số trường hợp như:
- Có khúc mắc hoặc có ý tưởng mơ hồ, choáng ngợp nhưng không có người phù hợp để trao đổi.
- Đã hỏi xin ý kiến của người khác nhưng sau đó nhận thấy không áp dụng được.
- Đến một thời điểm nhận ra rằng sẽ không có ai cho mình câu trả lời ngoài chính mình.

Mặc dù mục tiêu của khai vấn nghe có vẻ như là phải cố gắng nhiều, nhưng ở khía cạnh khác nó chính là phương pháp nhẹ nhàng nhất, vì "chủ nhân" là người lựa chọn cách tiếp cận và tốc độ thực hiện. Đó là vẻ đẹp của sự "làm chủ".

---
Tami Pham, Marketing Professional
ICF ACC Coach
# Khám phá chính mình, phát huy trọn vẹn #